ဖာသာရ္ ဦးကုိေလးႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး

ဖာသာရ္ဦးကုိေလးသည္ မက္ကာအုိကၽြန္းသုိ႕ ၁ပတ္ခရီးစဥ္ေရာက္ရွိခုိက္ ကၽြန္ေတာ္လည္း အခြင့္ရွိတုန္း ၿမန္မာႏုိင္ငံ၏ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးႏွင့္ ၿမန္မာၿပည္ရွိအသင္းေတာ္တုိ႕အၾကား ေၿပာင္းလဲ တုိးတက္လာသည့္အရာမ်ား၊ ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္၏သမုိင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ႏွင့္ အခုအခ်ိန္ ေနာက္ထပ္ သာသနာၿပဳမ်ား၀င္ေရာက္လာပါက မည္သုိ႕ေသာသာသနာၿပဳမ်ားကုိ ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္ အေနၿဖင့္လုိအပ္ပါသလဲဆုိသည့္ အေၾကာင္းအရာအခ်ိဳ႕ကုိ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ေမး ။   ။မဂၤလာပါ ကုိယ္ေတာ္။ အခုလုိေတြ႕ရတာ အရမ္း၀မ္းသာပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကုိယ္ေတာ့္အေၾကာင္းေလး အနည္းငယ္မိတ္ဆက္ေပးပါလားဗ်ာ။

ေၿဖ။     ။ ဟုတ္ကဲ့။ ကုိယ္ေတာ္အေနနဲ႕ အခုလုိ မက္ကာအုိကုိ လာေရာက္လည္ပတ္ခြင့္ရတာ အရမ္းေက်နပ္ပီတိၿဖစ္ရပါတယ္။ ဒုိမီနီကန္အသင္းဂုိဏ္းမွ ဘုန္းၾကီးကုိရင္ေတြကုိလည္း ၎တုိ႕ရဲ႕ဧည့္၀တ္ၿပဳငွာမႈ႕ႏွင့္ ေႏြးေထြးတဲ့ၾကိဳဆုိ လက္ကမ္းမႈ႕ တုိ႕အတြက္ အထူးေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ကုိယ္ေတာ္က ၿမန္မာႏုိင္ငံမွ ဖာသာရ္ဦးကုိေလး ၿဖစ္ပါတယ္။ ရဟန္း၀ါေတာ္ အေနၿဖင့္ ၃၉ႏွစ္ၿပည့္ၿပီးသြားပါၿပီ။ ရဟန္းသိကၡာကုိ ၁၉၇၄ခုႏွစ္မွ ခံယူခဲ့ပါတယ္။

ကၽြႏု္ပ္အေၾကာင္းကုိ အက်ဥ္းခ်ဳံးၿပီးေၿပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကၽြႏု္ပ္က အထက္ၿမန္မာၿပည္၊ ေရႊဘုိခရုိင္၊ ေရဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ခ်မ္းသာရြာေလးမွာ ေမြးပါတယ္။ အဲဒီေနရာဟာ ၁၇၂၀ ၀န္းက်င္က ဘားနဘုိက္စ္ သာသနာၿပဳဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ား လုပ္ငန္းစခဲ့တဲ့ေနရာပါပဲ။ ကၽြႏု္ပ္ၾကီးၿပင္းတာကေတာ့ မႏၱေလးက စေလးရွင္းေတြလက္ထဲမွာပဲလုိ႕ ဆုိရပါမယ္။ အဲဒီမွာ စေလးရွင္းဂုိဏ္းကုိ ၀င္လုိသူအၿဖစ္ ၄ႏွစ္ေနခဲ့ၿပီး အိႏၵိယကုိ ႏုိဗစ္ကုိရင္ဘ၀ႏွင့္ ဒႆနေဗဒေလ့လာရန္ ပုိ႕ခံခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာ ကၽြႏု္ပ္ၿမန္မာၿပည္ကုိ စာေပၿပန္လည္ပုိ႕ခ်ဖုိ႕ၿပန္လာခဲ့ေသာ္လည္း မႏၱေလး လဖုန္းေက်ာင္းမွာ ၃လခန္႕သာ စာသင္ၾကားရေသးတယ္- ၿမန္မာၿပည္ရွိေက်ာင္းအားလုံးဟာ ဆုိရွယ္လစ္အစုိးရမွ အစုိးရေက်ာင္းမ်ား အၿဖစ္သုိ႕ေၿပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕အားလုံး စေလးရွင္းအသင္းဂုိဏ္းႏွင့္အတူ ဘယ္ကုိဆက္ေလွ်ာက္လုိ႕ ေလွ်ာက္ရမွန္းမသိၿဖစ္ကုန္ၿပီး အသင္းဂုိဏ္းမွထြက္ကုန္ၾကတယ္။ ကၽြႏု္ပ္လည္း အိမ္ကုိၿပန္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ မႏၱေလးဆရာေတာ္က ေခၚၿပီး မႏၱေလးသာသနာမွာ ရဟန္းၿဖစ္ဖုိ႕ ရဟန္းၿဖစ္သင္ေက်ာင္းကုိ ဆက္ေနခုိင္းတယ္။ ၁၉၇၄ခုႏွစ္မွာ ရဟန္းသိကၡာခံယူၿပီးၿပီးခ်င္း - အလြန္ေ၀းလံေခါင္သီတဲ့ ခ်င္းၿပည္နယ္ကုိ ပုိ႕ခံခဲ့ရၿပီး အဲဒီမွာ ၈ႏွစ္တိတိ သာသနာၿပဳ လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ ကၽြႏု္ပ္ရြာၿဖစ္တဲ့ မုံလွမွာ ၁၀ႏွစ္ ေက်ာင္းထုိင္အၿဖစ္လုပ္ခဲ့ၿပီး အရင္ဆရာေတာ္ရဲ႕အတြင္းေရးမႈးအၿဖစ္ ခန္႕အပ္ခံရတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စစ္ကုိင္းေက်ာင္းထုိင္အၿဖစ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ထုိေနာက္မွ ခ်မ္းသာကုန္းသုိ႕ ေၿပာင္းေရြ႕တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ယခုအဲဒီအနီးပတ္၀န္းက်င္မွာ ဒုိမီနီကန္ေတြ သာသနာၿပဳလုပ္ငန္းစေနၾကပါတယ္။ ခ်မ္းသာကုန္းမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၿပီး ရန္ကုန္ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ရဲ႕ အေခၚခံရၿပီး အဲဒီမွာ ေကာ္မစ္ရွင္သုံးခုကုိ လုပ္ေဆာင္ေစခဲ့ပါတယ္။ ၎တုိ႕မွာ ၀တ္ၿပဳကုိးကြယ္ၿခင္းဆုိင္ရာေကာ္မစ္ရွင္၊ ရဟန္းဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားေကာ္မစ္ရွင္ႏွင့္ Public Relationship တုိ႕ၿဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ အသက္လည္းၾကီးလာၿပီဆုိေတာ့ ကုိယ့္သာသနာကုိၿပန္ၿပီး ၿပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕ေပၚက ေရႊႏွလုံးေတာ္ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းထုိင္အၿဖစ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ပါေတာ့မယ္။

ေမး။    ။ေကာ္မစ္ရွင္သုံးခုမွာ လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါ ကုိယ္ေတာ့္အေနနဲ႕ သီးသန္႕ဂုိဏ္းခ်ဳပ္သာသနာကုိ အထူးၿပဳသလား ဒါမွမဟုတ္ အဲဒါေတြဟာ တႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာအဆင့္အေနနဲ႕ လုပ္ေဆာင္ပါသလား။

ေၿဖ။        ။ အဲဒီေကာ္မစ္ရွင္ေတြဟာ တႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာေတြပါ။ ေၿပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၀တ္ၿပဳကုိးကြယ္ၿခင္းဆုိင္ရာ ေကာ္မစ္ရွင္မွာ ကၽြႏု္ပ္လုပ္ေဆာင္ေနတာ ႏွစ္ ၃၀ရွိပါၿပီ။ အဲဒီေကာ္မစ္ရွင္ကုိ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားဆုိင္ရာေကာ္မစ္ရွင္လုိ႕ေခၚၿပီး ကၽြႏု္ပ္က အတြင္းေရးမႈးအၿဖစ္လုပ္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ၀တ္ၿပဳကုိးကြယ္ၿခင္းစာအုပ္ကုိ ၿပင္ဆင္ပါတယ္။ အၿခားလုိအပ္သည္မ်ားကုိ ၿမန္မာဘာသာသုိ႕ ဘာသာၿပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ ၂၀၀၀ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဖီလစ္ပုိင္ကအၿပန္ ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ရဟန္းေတာ္မ်ား စည္းလုံးစြာ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႕လုိအပ္ေၾကာင္း သိၿမင္လာသည္ႏွင့္ ဒီရဟန္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားေကာ္မစ္ရွင္ကုိ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေကာ္မစ္ရွင္ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ ၿမန္မာၿပည္အတြင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ား အတူတကြလက္တြဲလုပ္ေဆာင္ရင္း၊ ၀ိညာဥ္ေရးရာမွာေသာ္လည္ေကာင္း၊ အၿခားအခက္ခဲမ်ားတြင္လည္ေကာင္း အခ်င္းခ်င္းရုိင္းပင္းကူညီလုပ္ေဆာင္ အားေပးႏုိင္ဖုိ႕ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ဒါကုိ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက ေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ထုိေနာက္ ဒီ ၿပည္သူ႕ဆက္ဆံေရးကုိေတာ့ စတင္တာမၾကာေသးပါဘူး။ ၂၀၀၈ဥပေဒႏွင့္အတူ ႏုိင္ငံေတာ္ၿပန္လည္ေၿပာင္းလဲလာသည္ႏွင့္ တံခါးဖြင့္လာသည္ႏွင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕အသင္းေတာ္ဘက္မွလည္း အခုလုိ ၿပည္သူ႕ဆက္ဆံေရးအတြက္ ပုဂၢိဳလ္ထားရွိဖုိ႕လုိအပ္လာေၾကာင္း သိၿမင္လာလုိ႕ ပထမေတာ့ ကၽြႏု္ပ္ကုိ ဆရာေတာ္ၾကီးေတြက သင့္ေတာ္တယ္ဆုိၿပီး ခန္႕အပ္ထားခဲ့တာပါ။ ဒါေတြအားလုံးဟာ တႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။

ေမး။    ။ ၿပည္သူ႕ဆက္ဆံေရး Public Relationship မွာ ဘယ္လုိအေၿခေနရွိပါသလဲ။

ေၿဖ။         ။ အဲဒီေနရာမွာလုပ္ေဆာင္ရတာ အနည္းငယ္ေတာ့ခက္တယ္။ ႏုိင္ငံကလည္း အခုမွပြင့္တာပဲရွိေသးတယ္ဆုိေတာ့ေလ နည္းနည္းေတာ့ခက္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒီေကာ္မစ္ရွင္အတြက္ ဒီေနရာ ဒီအခန္းဟာ လုပ္ကုိလုပ္ရမယ္။ အသင္းေတာ္အေနနဲ႕ဒီပလုိမတ္စ္ေတြရွိဖုိ႕လုိအပ္သလုိ အၿခားဘာသာတရားေတြနဲ႕လည္း ႏွီးေႏွာဖလွယ္ဖုိ႕လုိအပ္တယ္။ ဥပမာ- inter-faith လုိဘာသာေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ၿခင္း၊ လူမႈ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ား စသၿဖင့္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ဗ်ာ အစိုးရအေနနဲ႕ ခန္႕မွန္းရတာ ခက္တယ္။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕တေတြကုိ သံသယနဲ႕ၾကည့္တယ္။ တခုခုလုပ္ေတာ့မယ္ဆုိ သံသယနဲ႕ေစာင့္ၾကည့္တယ္။ ေၿပာရမယ္ဆုိ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္မွာ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ေအာင္ၿမင္မႈ႕မရွိေသးဘူး။

ေမး။    ။ဒါနဲ႕ ကုိယ္ေတာ့္ဆီကေန ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္အေၾကာင္း ၾကားခ်င္ေသးတယ္။ ဒီေတာ့ ပထမဆုံးအေနနဲ႕ ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္ရဲ႕သမုိင္းအက်ဥ္းေလးကုိ ေၿပာၿပေပးပါဦးလား။

ေၿဖ။     ။ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္ရဲ႕သမုိင္းက်ဥ္းကုိေၿပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အပုိင္းေလးပုိင္းခြဲၿပီးေၿပာရင္ ပုိေကာင္းမယ္ထင္ပါတယ္။ ပထမအပိုင္းကေတာ့ ခရစ္ယာန္တရားေတာ္စတင္ေရာက္ၿခင္း နိဒါန္း၊ ဒုတိယအေနနဲ႕ အဲဒီစေရာက္ခ်ိန္ကေန ၁၇ရာစုအထိ အသင္းေတာ္ဟာ စုစည္းမႈ႕မရွိဘဲ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္၊ ေနာက္ တတိယအေနနဲ႕ ၁၇၂၀ကေန ၁၉၆၀ အတြင္း သာသနာ့သမုိင္း၊ ေနာက္ ၁၉၆၀ ကေန ယေန႕အထိေပါ့။ ၁၇၂၀ေနာက္ပုိင္း ၿမန္မာအသင္းေတာ္သမုိင္းဟာ အင္မတန္မွ လွပါတယ္။ ဘားနက္ဘုိက္စ္ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ား ေရာက္ရွိၿပီး အသင္းေတာ္ကုိ စုစည္းႏုိင္ခဲ့တယ္။ ၁၈၂၀မွာ သူတို႕တေတြရဲ႕ သာသနာၿပဳမ်ားအဆုံးသတ္ခဲ့ရတယ္။ ထုိေနာက္ ေအာ္ဘလိတ္သာသနာၿပဳမ်ားက ဆက္လက္တာ၀န္ယူခဲ့ေသာ္လည္း အႏွစ္ ၂၀သာၾကာခဲ့တယ္။ ၁၈၄၀ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ပီးေမးဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ား ေရာက္ရွိလာၿပီး ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္အတြက္ ဧ၀ံေဂလိတရားေတာ္အတြက္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္အတြင္း ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းေပၚေပါက္လာတယ္။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား စတင္ဖြင့္လစ္လာၾကတယ္။ ေနာက္ ေဒသခံဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ သာသနာနယ္မ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။ သူတုိ႕ဟာ ၿမန္မာၿပည္ကုိ အပုိင္းေလးပုိင္းနဲ႕ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၱေလးကုိ ၿပင္သစ္သာသနာၿပဳမ်ား၊ ၿပည္ႏွင့္ရခုိင္ေဒသမ်ားကုိ အေမရိကန္ သာသနာၿပဳမ်ား၊ ေတာင္ငူႏွင့္ ရွမ္းေဒသမ်ားကုိ အီတာလီသာသနာၿပဳမ်ား၊ အုိင္ယာလန္သာသနာၿပဳမ်ားမွာ ေၿမာက္ဘက္ပုိင္းမ်ားကုိ သာသနာၿပဳလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ၿခင္းၿဖင့္ တုိးတက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၄မွာေတာ့ ၿမန္မာၿပည္ဖြား ဆရာေတာ္ရွိလာခဲ့ၿပီး ၿမန္မာၿပည္သာသနာဆုိတာ ေမြးဖြားေပၚေပါက္လာခဲ့ပါၿပီ။

ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္ေမြးဖြားေပၚေပါက္ရုံရွိပါေသးတယ္ - ၁၉၆၀မွာ ဆုိရွယ္လစ္အစုိးရက ႏုိင္ငံၿခားသာသနာၿပဳမ်ားအားလုံးကုိ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၀ခန္႕မွာ ၿမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ႏုိင္ငံၿခားသား တစ္ဦးမွကုိ မေတြ႕ရေတာ့ဘူး။ ဘာသာေရးအသင္းဂုိဏ္းထဲမွာ၊ သာသနာနယ္ေတြထဲမွာ -ဘယ္မွကုိ မေတြ႕ရေတာ့ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး မရင့္က်က္ေသးတဲ့ ၿမန္မာအသင္းေတာ္ဟာ ေဒသခံဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား လက္ေအာက္မွာပဲ ၾကိဳးစားရုန္းကန္ခဲ့ရေတာ့တယ္။

ေမး။    ။ၿမန္မာၿပည္ဟာ ကမၻာသုိ႕ၿပန္လည္ပြင့္ထြက္လာၿပီၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ယခုလုပ္ေနတဲ့ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးေတြနဲ႕ ၿမန္မာၿပည္ရဲ႕အေၿခအေနကုိ ကိုယ္ေတာ္အေနနဲ႕ ဘယ္လုိၿမင္ပါသလဲ။

ေၿဖ။     ။၁၉၈၈ခုႏွစ္ ဒီမုိကေရစီဆႏၵၿပပြဲၾကီးမွ ဆုိရွယ္လစ္အစုိးရဦးေန၀င္း က်ဆင္းသြားၿပီးကတည္းက နအဖစစ္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံအာဏာကုိလက္၀ါးၾကီးအုပ္စုိးလာတာပါ။ အဲဒီကတည္းကစၿပီး အသင္းေတာ္ဟာလည္း တနည္းတဖုံညွင္းပမ္းႏွိပ္စက္ၿခင္းခံရတာပါပဲ - ကၽြႏု္ပ္တုိ႕တေတြ လြတ္လပ္မႈ႕ဆုံးရႈံးခဲ့တယ္။ လုပ္ခ်င္တာမလုပ္ရေတာ့ဘူး။ ဒါဟာ အသင္းေတာ္တစ္ခုတည္းမဟုတ္ပါဘူး အၿခားႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားမ်ားပါ ခံစားခဲ့ရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕ဟာ ပုိမုိေကာင္းမြန္တဲ့အစုိးရ ရရွိဖုိ႕ ရွာေဖြေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကရတာပါ။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒနဲ႕အတူ ၿမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေတာ္ေလးေၿပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ လူအေတာ္အမ်ားလည္းေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါတယ္။ သုိ႕ေပမယ့္လည္း အသင္းေတာ္ႏွင့္အတူ အၿခားေရးရာေတြဟာ ဒီအေၿပာင္းအလဲအတြက္ အဆင္သင့္မၿဖစ္ၾကေသးပါဘူး။ အထူးသၿဖင့္ အစုိးရကုိယ္တုိင္က အဆင္သင့္မၿဖစ္ၾကပါဘူး။ ၿမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေၿပာင္းလဲဖုိ႕လုိအပ္တာကုိ သူတုိ႕သိၾကေပမယ့္လည္း ဘယ္လုိေၿပာင္းလဲရမယ္ဆုိတာ မသိၾကဘူး။ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာ တုိင္းသူၿပည္သားေတြဟာ မေၾကနပ္ၾကေသးပါဘူး။

ေမး။    ။ဒီေတာ့ အသင္းေတာ္ႏွင့္ အစုိးရအၾကား ဆက္ဆံေရးကဘယ္လုိအေၿခေနရွိပါသလဲ။

ေၿဖ။     ။အခုလုိ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈ႕စတင္အၿပီး ဘာသာေရး၀န္ၾကီးနဲ႕ကၽြႏု္ပ္ကုိယ္တုိင္ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ သူရဲ႕ဖြင့္ဟခ်က္ဟာ အင္မတန္မွ လွပါတယ္။ အခုအခ်ိန္ဟာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕အစုိးရတင္မကဘူး- ဒါဟာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕လူမ်ိဳးအတြက္။ ဒီေတာ့ အရွင္တုိ႕ဘာသာေရးပုဂၢိဳလ္ၾကီးတုိ႕လည္း အေရးပါတယ္လုိ႕ သူကေၿပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ သူကဆက္ေၿပာပါေသးတယ္- ကၽြႏု္ပ္တုိ႕တေတြအေနနဲ႕ အားလုံးကုိတံခါးဖြင့္ ၾကိဳဆုိပါတယ္- ဒါေၾကာင့္ မည္သည့္အေရးပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ဘယ္အခ်ိန္မဆုိ ဆက္သြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ အနည္းဆုံး အသင္းေတာ္နဲ႕အစုိးရအၾကား ဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရးေလးရွိလာတာေပါ့။ အရင္ကဆုိ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕အသင္းေတာ္မွာ ဘာအသံမွကုိမရွိဘူး။ အခုေတာ့ အစုိးရကၾကိဳဆုိလာၿပီ။ ဒီၾကိဳဆုိၿခင္းဟာ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ဆုိတာေတာ့ မသိဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒါဟာ ၾကီးမားတဲ့ေၿခလွမ္းအစလုိ႕ပဲ ၿမင္မိတယ္။

ေမး။    ။အခုလုိႏုိင္ငံတုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ႕အေရးမွာ အသင္းေတာ္အေနနဲ႕မည္သည့္အခန္းမွ ပ့ံပုိးေထာက္ပံ့ႏိုင္ပါသလဲ။

ေၿဖ။     ။ေၿပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အသင္းေတာ္ဟာ လူမႈ႕လႈပ္ရွားမႈ႕ေတြမွာ အေတာ္ေလးကုိ ခရီးေရာက္ေနၿပီ။ သေဘာ၀ေဘးအႏၱာရယ္ခံစားေနရတဲ့ေနရာတုိင္းလုိလုိမွာ အသင္းေတာ္ဟာ ဂရုဏာအသင္းအေနၿဖင့္ ပါ၀င္ လႈပ္ရွားေနပါတယ္။ မရွိဆင္းရဲသားမ်ားကုိ အကူညီ လုိအပ္ေနသူမ်ားကုိလည္း အကူအညီအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဥပမာ- ၂၀၀၈ နာဂစ္မုန္တုိင္းတုန္းကဆုိ ဂရုဏာတင္မဟုတ္ပါဘူး - အသင္းေတာ္တစ္ခုလုံးနီးပါး -ရဟန္း၊ စစၥတာ၊ကုိရင္နဲ႕ ဘာသာ၀င္ေတြအကုန္ပါ၀င္ ကူညီေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာပါ။ အသင္းေတာ္အေနနဲ႕ ဒီလုိသဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေတြမွာ ကူညီရုံမကဘဲ ဆင္းရဲတဲ့ကေလးသူငယ္ေတြအား ပညာသင္ေပၿခင္း၊ စရိတ္ေထာက္ပံ့ၿခင္း၊ မဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ေဒသေတြမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖုိ႕ အကူညီေပးၿခင္း စသၿဖင့္လည္း လုပ္ေဆာင္တာေတြရွိေသးတယ္။ ၿမန္မာၿပည္က ဂရုဏာအသင္းဟာ အင္မတန္မွခိုင္မာေနပါၿပီ။ အစုိးရအေနနဲ႕ အခုလုိၿပန္လည္ ပြင့္လင္းလာသည္ႏွင့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕တေတြလည္း ဒီထက္ပုိတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈ႕ေတြလုပ္ဖုိ႕လုိအပ္ပါတယ္။

ေနာက္ဒုတိယအေနနဲ႕ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕ခရစ္ယာန္ေတြဟာ ပညာတတ္ေတြအၿဖစ္ လူသိမ်ားခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း အခုေခတ္လူငယ္ေတြဟာ အစုိးရရဲ႕လက္ေအာက္မွာ ကံမေကာင္းဘဲ ပညာဆုံးရႈံးခဲ့ရတယ္။ ဒီေတာ့ ပညာေရးေက်ာင္းေတြမွာ တာ၀န္ယူဖုိ႕ဆုိတာ သိပ္ေတာ့အဆင္သင့္ မၿဖစ္ေသးဘူး။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕မွာ ပုိၿပီးေကာင္းတဲ့ပညာေရးေတြေပးႏုိင္ဖုိ႕ အရည္အခ်င္းေတြမရွိေသးဘူး။ ဒါ့အၿပင္ ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ေက်ာင္းေတြဟာလည္း အစုိးရၿပဳေက်ာင္းေတြၿဖစ္ေနတယ္။ ဘယ္စာသင္ေက်ာင္းကုိမွ ၿပန္ေပးမယ္ဆုိတာ မၾကားရေသးဘူး။ သူတို႕ေပၚလစီနဲ႕ပတ္သက္လုိ႕လည္း မရွင္းမလင္းေသးဘူး။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕မွာ သာသနာ့ေက်ာင္းၾကီးေတြ ႏုိင္ငံအ၀ွမ္းမွာရွိပါတယ္။ အထူးသၿဖင့္ ရန္ကုန္နဲ႕မႏၱေလးမွာ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားတဲ့ ေက်ာင္းၾကီးေတြရွိေနပါေသးတယ္။ အကယ္၍ ဒီေက်ာင္းေတြၿပန္ေပးခံခဲ့ရရင္ေတာ့ ဒီပညာေရးဆုိင္ရာ လႈပ္ေဆာင္မႈ႕ေတြအတြက္ ဘယ္သူေတြ တာ၀န္ယူႏုိင္မလဲဆုိတာ စဥ္းစားရမွာေပါ့။

ေမး။    ။အစုိးရအေနနဲ႕ အသင္းေတာ္ကုိ ဒီလုိပညာေရးဆုိင္ရာတာ၀န္ေတြ ေပးအပ္လာမယ္လုိ႕ ထင္မိပါသလား။

ေၿဖ။     ။အခုလက္ရွိအစုိးရက ေၿပာရသိပ္ခက္ပါတယ္။ သူ႕ၾကည့္ရတာကေတာ့ ေကာင္းမယ့္ပုံပါပဲ ဒါေပမယ့္ သူဟာလုံး၀ယုံၾကည္ရတဲ့သူေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ လွည့္ပတ္ေ၀့၀ုိက္ေၿပာဆုိတာေတြက သိပ္မ်ားတယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြႏု္ပ္အေနနဲ႕ေတာ့ ဒီအစုိးရဟာ အသင္းေတာ္ကုိ ဒီလုိတုိက္ရုိက္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေတာ့ ေၿပာဆုိလာမယ္လုိ႕ မထင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း အစုိးရေက်ာင္းေတြအၿပင္ ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ သီးသန္႕ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြကုိ စီးပြားေရးတစ္ခုအေနနဲ႕ဖြင့္လစ္ထားတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အသင္းေတာ္က အဲဒီလိုလုပ္တာ မရွိပါဘူး။

ေမး။    ။ဒါနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးၿပန္လည္ပြင့္လင္းလာတာနဲ႕ ကမၻာအ၀န္းကလူေပါင္းစုံဟာ ၿမန္မာႏုိင္ငံကုိ စိတ္၀င္တစားၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕ဘာသာေရးအသင္းဂုိဏ္းမ်ားကလည္း စိတ္၀င္စားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလုိ ဘာသာေရးအသင္းဂုိဏ္းေတြအေနနဲ႕ ၿမန္မာၿပည္ကုိလာမယ္ဆုိရင္ ဘယ္လုိအကူအညီအေထာက္အပံ့ေတြကုိ ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္က ေမွ်ာ္လင့္ပါသလဲ။

ေၿဖ။     ။မွန္ပါတယ္။ ၿမန္မာႏုိင္ငံဟာ ပြင့္လင္းလာသည္ႏွင့္အမွ် ေန႕စဥ္ဆုိသလုိ စီးပြားေရးရွင္ေတြဟာ အလုပ္ရႈပ္ေနလာတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြဟာလည္း တရုတ္နဲ႕အိႏၵိယလုိအင္အာၾကီးႏုိင္ငံၾကားက ၿမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနၾကတယ္။ ကမၻာ့ပါ၀ါေတြကုိ မွ်တလုိၾကတယ္။ အသင္းေတာ္ရႈေထာင့္ကေနၾကည့္မယ္ဆုိရင္ မည္သည့္ဘာသာေရးအသင္းဂုိဏ္းမွာ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားႏွင့္ လာေရာက္ေတြ႕ဆုံၿခင္း၊ ေၿပာဆုိေဆြးေႏြးၿခင္းေတြ မရွိၾကေသးတာ စိတ္မေကာင္းၿဖစ္မိတယ္။ ဒုိမီနီကန္အသင္းဂုိဏ္းနဲ႕ ေဂ်းဇူးရစ္အသင္းဂုိဏ္းတုိ႕ကေတာ့ ေရာက္ေနၾကပါၿပီ၊ လုပ္ေဆာင္ေနၾကပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႕လုိေခတ္မွာ ကမၻာ့စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးေတြဟာ အလ်င္အၿမန္ၿဖစ္ေနခ်ိန္ အသင္းေတာ္အေနနဲ႕လည္း အလ်င္အၿမန္လုပ္ရွားသင့္တယ္လုိ႕ ထင္ပါတယ္။ ဒီအသင္းဂုိဏ္းေတြအေနနဲ႕ အေၿခခ်ႏုိင္မခ်ႏိုင္ဆုိတာထက္ လာေရာက္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး ေၿပာဆုိၾကတာကုိ ၿမင္ခ်င္တယ္။ ဒီအခ်ိန္ဟာ အသင္းေတာ္အတြက္၊ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ အေကာင္းဆုံးအခ်ိန္လုိ႕ေၿပာရမယ္။

ေမး။    ။ ဒုိမီနီကန္သာသနာၿပဳေတြဆီကလည္း ဘယ္လုိလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ိဳးေတြကုိ ေမွ်ာ္လင့္ပါသလဲ။

ေၿဖ။     ။ဒီမက္ကာအုိက ဒုိမီနီကန္ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးႏွင့္ အသင္းသားဘုန္းၾကီး၊ ကုိရင္မ်ားကုိ ၎တုိ႕ရဲ႕ဧည့္၀တ္ၿပဴငွာမႈ႕ႏွင့္ ၾကိဳဆုိလက္ခံမႈ႕ေတြအတြက္ ေနာက္တဖန္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ေၿပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒုိမီနီကန္သာသနာၿပဳေတြဆီကေန ကၽြႏု္ပ္အေနၿဖင့္ ၿမန္မာၿပည္ အသင္းေတာ္အတြက္ အေကာင္းဆုံးအစားစာႏွစ္ခုၿဖစ္တဲ့ ပညာေရးႏွင့္ ၀ိညာဥ္ေရးကုိ အထူးေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။ ဒါကုိ ၿမန္မာၿပည္က ဘာသာသူေတြသာမကဘဲ ဘုန္းၾကီးသီလွရွင္ေတြက အစေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာပါ။ သိၾကတဲ့အတုိင္းပဲေလ- ကၽြႏု္ပ္တုိ႕ၿမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႕ ပညာေရးမွာလည္း အမ်ားၾကီးလုပ္စရာေတြရွိေသးတယ္။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႕ ဘုန္းၾကီး၊ ကုိရင္၊ သီလွရွင္၊ စစၥတာေတြနဲ႕ ဘာသာတူေတြကုိလည္း ပညာေရးေပးဖုိ႕ အရမ္းကုိလုိအပ္ေနပါတယ္။ ထုိ႕အတူ ၀ိညာဥ္ေရးရာေတြကုိလည္း ၿမန္မာၿပည္အသင္းေတာ္ဟာ အင္မတန္မွ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒီ ပညာေရးႏွင့္ ၀ိညာဥ္ေရးအစာႏွစ္ခုကုိ ဒုိမီနီကန္အသင္းဂုိဏ္းအေနနဲ႕ ၿမန္မာၿပည္ကုိ သယ္ေဆာင္လာလိမ့္မယ္လုိ႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒီုမီနီကန္ေတြကုိ ဘုရားသခင္ေကာင္းၾကီးေပးပါေစ။

ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ ဒုိမီနီကန္ေတြအားလုံးကုိ ၿမန္မာၿပည္မွာ မၾကာခင္က်င္းပေတာ့ ကက္သလစ္ယုံၾကည္ၿခင္း မ်ိဳးေစ့ေရာက္ရွိတာ ႏွစ္ ၅၀၀ၿပည့္ပြဲေတာ္ၾကီးသုိ႕ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။

ကုိရင္ (ဒုိမီနီကန္)